08/12/2009 20:17
Anadolu Selçuklu Devleti'nin son dönemleriyle Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi arasında güçlenen esnaf örgütü. Ahi adının "kardeşim" anlamına gelen Arapça "ahi" ya da "eli açık" anlamına gelen Türkçe "akı" sözcüğünden geldiği sanılmaktadır.

Ahi teşkilâtının kökenine yönelik çok sayıda görüş vardır. Bunlardan en çok kabul göreni; 13. yüzyılda yaşayan Ahi Evran adlı kişinin, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden esnaf ve zanaatkârları bir araya toplayarak örgütlemesidir.

Ahiliğin temel kuralı alın teriyle geçinmektir. Ahi teşkilâtının temelinde yardımlaşma ve toplum düzenini koruma ilkeleri yatar. Ahiler, satın alma işlerinde birlikte davranır, kazançlarının bir bölümünü paylaşırlar. Bozuk, hatalı mal satmazlar. Fiyatları hep birlikte belirlerler. Meslek kurallarına uymayan üyeler, yalnızca teşkilâttan çıkarılmakla kalmaz, mesleklerini bulundukları bölgede bir daha yapamazlar.

Öteki lonca sistemlerinde olduğu gibi, herhangi bir yerde çalışabilmek için Ahi teşkilâtına üye olmak gerekir. Meslekte yükselmek usta-çırak ilişkisiyle olur. Ahi teşkilâtının üyeleri, eğitimli kişilerden ya da bulundukları yerdeki kadılardan okuma, yazma, müzik, tezhip, hat gibi genel kültür dersleri alırlar. Ayrıca bazı üyeler ata binme, kılıç kullanma gibi askerlikle ilgili alanlarda da eğitilir. Ahiler, savaş dönemlerinde, çoğunlukla yaya olarak savaşa katılır.

Ahi teşkilâtı üyeleri, kendilerine özgü kıyafetler giyer; başlarında sarık sarılı beyaz yünden külâh, üzerlerinde hırka ve kemer, ayaklarında da mest olur.

Zaman içinde değişime uğrayan Ahi teşkilâtı, 17. yüzyılda loncalara dönüşmeye başladı. Osmanlı Devleti'nin gerileme döneminde tümüyle dağılarak loncaların içinde kayboldu. Daha sonra az sayıda kalan Ahi teşkilâtları, 1925'te kapatıldı. Bununla birlikte Ahilerin ticaretle ilgili kural ve ideallerinin etkisi, kooperatif, sigorta ve bankacılık sistemleri gibi alanlarda günümüze kadar sürdü. Kırsal bölgelerde hâlâ görülen imece gibi âdetlerde de Ahiliğin günümüze kadar gelen etkisini görmek olanaklıdır.

Önceki
Önceki Konu:
Bölüm
Sonraki
Sonraki Konu:
Bölünen

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu