Bu bölümün içerisindeki açıklamalar ve yorumlar, fizik, kimya, biyoloji ve diğer bilim dallarından elde edilen bulgulara dayandırılmıştır. Doğal olarak milyarlarca yıl önce canlılığın nasıl ortaya çıktığı o günkü koşullar ayrıntılı olarak bilinmediğinden, tam olarak kanıtlanamamaktadır. Bu nedenle, pozitif yöntemler ve bulgular ile açıklamalarını yapan görüşlerde de farklılıklar vardır. Burada önemli olan bazı görüşlere kısaca yer verip, bilimsel düşünceye en yakın olanını daha ayrıntılı olarak açıklamaya çalışacağız. Özellikle açıklamalar yapılırken, mutasyon kuramından, doğal seçilimden ve populasyon dinamiğinden geniş ölçüde yararlanılacaktır. Varsayımlara geçmeden önce, canlılığın, bir defa mı, yoksa birkaç defa mı, yaratıldığına ilişkin görüşleri inceleyelim.

Monofiletik Köken: Tüm canlıların hücrelerden oluşması, birçoğunun mayozla ya da mitozla çoğalması, mitozla gelişmesi, benzer çekirdek asitlerine ve benzer karmaşık moleküllere sahip olması, tüm canlıların ortak bir kökenden geldiğini gösterebilir. Bununla beraber, ayrıntılı araştırmalar, hücre düzeyinde büyük farkların olduğunu da göstermiştir. Öyle ki, bugün hücre enerjisini sağlayan 4 - 5 sistem bilinmektedir. Bitki ve hayvan hücrelerinde iğ ipliklerinin farkı, onların ortak kökenden geldiğine ilişkin kuşkular yaratmaktadır.

Polifiletik Köken: Bu görüşte canlılığın birçok defada yaratıldığı savunulur. Bazılarına göre, canlılık, belirli bir jeolojik zamana kadar sürekli olarak oluşturulmuştur; daha sonra koşullar nedeniyle bu yetenek yitirilmiştir. Bazılarına göre de canlılık sürekli olarak yaratılmaktadır. Bu sonuncu görüş PASTEUR'un ve REDİ'nin deneyleriyle çürütülmüştür. Bazı canlı gruplarının arasındaki önemli işlevsel farklılıklar, farklı yaratılışlarına dayandırılmak suretiyle açıklanmaya çalışılmaktadır. Şimdi, yaratılış konusundaki görüşleri inceleyelim.