Alm. Gemeine Nachtschwalbe, Fr. Engoulevent d’Europe, İng. Night Jar. Familyası: Çobanaldatangiller (Caprimulgidae). Yaşadığı yerler: Asya, Avrupa ve Afrika ormanlarında. Özellikleri: Gece uçarken böcek avlar. Çeşitleri: 70 kadar türü bilinmektedir.

Gök-kuzgunumsular takımından, kısa-geniş gagalı, çok açılan ağızlı, gece böcek avlayan bir kuş. 26 cm boyunda, sivri kanatlı ve uzun kuyruklu olup, baykuş gibi yumuşak tüylüdür. Uçarken kanat sesi duyulmaz. Gündüz dinlenip, geceleri avlanır. “Keçisağan” veya “Gece Kırlangıcı” da denir. Uçarken iyice açılan gagaları ile böcekleri, yapışkan ağızlarında biriktirerek avlanır. Ormanlık bölgelerde yaşar. Gece kelebeğine düşkündür. Ağız çevresinde beslenmeye yardımcı, sıralar hâlinde dikleşebilen duyarlı kıllar vardır. Bu kıllar yaz geceleri, dolaşan böcekleri yutmakta yardımcı olurlar. Çok fazla böcek avladığından faydalı bir kuştur. Ağaç kabuğu rengindeki beyaz lekeli tüyleriyle çevreye çok rahat uyduğundan, dal veya toprak üstünde dinlenirken fark edilmez. Ayakları küçük ve zayıf olup, yürümede zorluk çeker.

Toprak üstündeki yuvasını kuru yapraklarla döşer. Genellikle iki adet benekli yumurta yumurtlar. Erkek ve dişi berâber kuluçkaya yatarlar. Kışın Güney Afrika’ya göç eder. Ayrı bir alt âileden olan Kuzey Amerika Çobanaldatanı da kışın Güney Amerika’ya göç eder. Çobanaldatanlar geceleri usanmadan öten kuşlardır. İnsanı yanına yaklaştırdığı halde ele düşmediği için buna “çobanaldatan” denmiştir. Karacaoğlan bunu bir şiirinde şöyle ifâde etmektedir:

“Dünyâ bir çobanaldatan, çok uğraştım tutamadım”.