08/12/2009 20:17
Herhangi bir konuda bilgi vermek, eğitmek ve öğretmek amacı güden yazı ya da yapıtlarda kullanılan anlatım türü. Bu anlamda öğüt veren her tür kitap (hayvan masalları, dinsel kitaplar) öğreticidir. Sözcüğün Türkçe karşılığı "öğretici"dir.

Türk edebiyatında ilk öğretici yapıt Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig adlı yapıtıdır. Aşık Paşanın Garipname'si, Nabi'nin oğluna İslâm ahlâkını öğretmek amacıyla yazdığı Hayriye'si öğretici türe girer.

Şiirde didaktik, "lirik" şiirin karşıtıdır. Çoğunlukla ders verici fıkraların, hayvan masallarının (fabl) şiirsel bir biçemle anlatılmasına uygundur. Öğretme, ders verme amacını güden didaktik şiir sanatsal bir anlatıma da sahiptir.

Hırsızlarla Hoca

Hırsızlar girer hocanın evine.

Vakit gece yarısı.

Ne oğlu ne kızı ne de karısı;

Hoca kendi kendine.

Gık bile demez, gözlerini kapar;

Uyumuş gibi yapar.

Hırsızlar dolap, saat, ayna, masa

Alıp götürürler ne bulurlarsa.

Kala kala bir yatak yorgan kalır.

Hoca yorganını sırtına alır;

Yürür gider hırsızların ardından.

"Bakalım iş nereye varacak?" der;

Nereye giderlerse o da gider.

En sonunda bir kapıda durulur;

Sırtlardaki yükler yere vurulur;

Ardından davranılır anahtara.

Tam içeri girileceği sıra,

Döner bakar ki hırsızlardan biri

Hoca da giriyor evden içeri.

Hırsız önce şaşırır, sonra sorar:

- Hoca, senin burada ne işin var?

Hoca, şakacıktan hayret eder;

- Canım, buraya taşınmadık mı? der.

(Orhan Veli Kanık)

Önceki
Önceki Konu:
Dıckens, Charles
Sonraki
Sonraki Konu:
Dil Bilgisi

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu