ESERLERİ

Osmanlı'ndan Günümüze Voyvoda Caddesi

Edhem Eldem

Osmanlı Bankası Tarihi Araştırma Merkezi ve Tarih Vakfı'nın

ortak projesi olarak yayımlanmıştır.

İstanbul, 1999

ISBN 975-93692-0-6

Nakden Tarih ve Tarihten İzler sergilerinin devamı “Bankalar Caddesi” projesinin önemli ayaklarından biri olan “Osmanlı’dan Günümüze Voyvoda Caddesi” kitabı, Türkiye’de tek bir sokak üzerine odaklı ilk sergi örneğinin kitabı olmasının ötesinde bir dönemin salt ekonomik ve tarihsel olaylarını değil, sosyal ve toplumsal boyutlarına da ışık tutan bir eserdir. 33 binanın tarihleri çerçevesinde Sayın Prof. Dr. Edhem Eldem tarafından hazırlanan bu eser zengin içeriğinin yanı sıra okuyucuya görsel bir ziyafette sunmaktadır.

Osmanlı Bankası Tarihi

Edhem Eldem

Osmanlı Bankası Tarihi Araştırma Merkezi ve Tarih Vakfı'nın

ortak projesi olarak yayımlanmıştır.

İstanbul, 1999

ISBN 975-333-111-8

Osmanlı Bankası, yüz elli yıla yaklaşan alışılmadık uzunluktaki ömrüyle modern çağın en büyüleyici bankalarından biridir. Hem yabancı hem Osmanlı olan, bir devlet bankasının imtiyaz ve yükümlülüklerine sahipken özel bankacılığın gereklerini de yerine getirmeye çalışan bu bankanın karmaşık tarihi, gerek İmparatorluğun son elli yılı, gerekse Cumhuriyetin kuruluş döneminin tarihiyle iç içe geçmiştir. Bu kitap, bankanın mali rol ve işlevlerini temel alarak, dönemin siyasi, toplumsal ve ekonomik bağlamıyla karmaşık ve muğlak ilişkisini de göz ardı etmeden, 1856'daki kuruluşundan Cumhuriyetin ilk on yılında uğradığı dönüşümlere kadar Osmanlı Bankası tarihinin izlerini sürüyor.

Çalışan Kadından Bir Kesit: (1911-1934)

Osmanlı Bankası

Kadın Personeli

Laurence Ammour,

Lorans Tanatar Baruh

Tarih ve Toplum, Mart 1999, no: 183, İstanbul

Osmanlı Bankası Banknotları (1863-1914) Osmanlı Bankası Arşivi ve Tahsin İsbiroğlu Koleksiyonundan

Edhem Eldem,

Osmanlı Bankası Yayınları,

İstanbul, 1998 ISBN 975-7306-48-7

"Bu kitapta, 1863'ten 1914'e kadar uzanan ihraç imtiyazı kapsamında Osmanlı Bankası'nın tedavüle sunmuş olduğu bütün banknot ve değerli evrak toplanmıştır. Böyle bir çalışmanın gerçekleştirilmesi arkasındaki başlıca neden, bu konudaki büyük bilgi eksikliklerini, hatta yokluklarını, tamamlamaktır. Gerçekten de, Osmanlı Bankası'nın ihraç faaliyeti hakkında genel anlamda bazı bilgiler bugüne kadar mevcut idiyse de, bunlar aslında son derecede yetersiz kalmaktaydı. En basit bir örnek vermek gerekirse, banka tarafından ihraç edilmiş çoğu banknotun tam olarak hangi tarihlerde ve kaç adet olarak tedavüle çıkarıldıkları bilinmekte, tedavülden çekilmeleri, iptal edilmeleri ve nihayet imha edilmeleri konusunda ise hemen hemen hiç bir bilgi bulunmamaktaydı. Bu eksikleri tamamlayabilecek olan tek kaynak ise, bu banknotları ihraç etmiş olan Osmanlı Bankası'nın kendi kayıtlarıydı. 1997 yılında Osmanlı Bankası ile Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı tarafından yürütülen proje kapsamında bankanın arşivlerinin tasnif ve düzenleme çalışmaları sayesinde ise bu belge ve kayıtlar teker teker ortaya çıkmıştır. Artık bugün, elli yıldan fazla sürmüş olan bu ihraç faaliyetinin en ince noktasına kadar bütün seyrini takip etmek, ihraç edilmiş olan her banknotun öyküsünün ihraçtan imhaya kadar anlatmak mümkündür." (Edhem Eldem, s.13-14)

Banque Impériale Ottomane.

Inventaire commenté des archives.

(Bank-ı Osmanî-i Şahane. Açıklamalı arşiv envanteri)

Edhem Eldem

Istanbul, IFEA - Osmanlı Bankası Collection Varia Turcica XXV, 1994.

Bulgur Palas'ta bulunan ve 1856-1933 dönemini kapsayan arşiv belgelerinin kağıt üzerindeki tasnifi 1989 yılında Osmanlı Bankası ile Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsünün ortak çabalarıyla gerçekleştirilmiştir. Kitap bu çalışmanın ürünüdür.

135 Yıllık Bir Hazine Osmanlı Bankası Arşivinden Tarihten İzler

Edhem Eldem,

Osmanlı Bankası A.Ş., Istanbul, 1997.

"Osmanlı Bankası'nın belleğinde bir gezinti olarak nitelendirebilecek bu sayfaların amacı, her türlü malzemeden yararlanarak bu kurumun tarihle kesiştiği noktaları canlandırmak yoluyla, okuyucuyu, metin ve görüntü eşliğinde, bu tarihi birikim ve sürecin birer enstantanesiyle başbaşa bırakmaktadır. Ümid edilen, bu kitabın okura hem bir tarih kitabının hem de bir fotoğraf albümünün keyfini verebilmesidir." s. 15-16.