08/12/2009 20:17
Evrende, milyarlarca yıldızın oluşturduğu kümelerin her biri; galaksi.

Güneş sisteminin de içinde bulunduğu Samanyolu Gök Adası uzun yıllar boyunca var olduğu sanılan tek gök ada sistemi olarak kaldı. Samanyolu'nun ötesindeki gök adalar gelişigüzel bir biçimde, yıldızlar arası gaz ve bulut kümeleri gibi öteki bulutsu benzeri cisimlerle ve yıldız kümeleriyle birlikte gruplandırıldı.

Gök adalar boyutları, bileşimleri ve yapıları bakımından önemli değişiklikler gösterir ama gerçekte hepsi de her biri birkaç taneyle birkaç bin tane arasında değişen sayıda gök ada içeren kümeler hâlinde bulunur. Gök ada kümesi olarak adlandırılan bu yapılar, evrendeki en büyük yapılardır.

Gök adaların bir ya da birden çok merkezi vardır. Yıldızlar bu merkez çevresinde döner. Gök adaların çapı genellikle onbinlerce ışık yılı uzunluğundadır. Samanyolu'nun çapı yaklaşık olarak 100 000 ışık yılıdır. Güneş Sistemi, Samanyolu'nun merkezine 30 000 ışık yılı uzakta yer alır ve Güneş, saniyede 217 km hızla, gök adadaki yörüngesini 234 milyon yılda tamamlar.

Gök adalar birbirine çok uzaktır. Belirli bir küme içindeki gök adaların arasındaki ortalama uzaklık 1-2 milyon ışık yılı kadardır; gök ada kümeleri arasındaki uzaklıksa bunun yüz katı kadardır. Gök ada kümeleri çok yüksek hızlarla, sürekli birbirlerinden uzaklaşır. Gök adaların sınıflandırılması ilk olarak 1925'te ABD'li gök bilimci Edwin Powell Hubble tarafından yapıldı. Hubble gök adaları, sarmal ve eliptik olmak üzere iki sınıfa ayırdı.

Düzensiz gök adalar da sarmal ve eliptik gök adaların dışında kalan gök adalardır.

Fotoğrafçılığın gelişimiyle birlikte 20. yüzyılın başlarında gerçekleştirilen sayımlar belirli teleskopların erişebileceği uzaklıktaki toplam gök ada sayısı ve bunların nasıl dağıldığı konusunda önemli bilgiler sağlamakla birlikte 1930'lara değin gök adaların varlığı sayısal temele oturtulamamıştır. 1934'te Hubble, 44 bin gök adayı 1300 örnek bölgede ve eşit bir biçimde uzayın dörtte üçüne dağılır durumda gösteren araştırma sonuçlarını yayımladı. Böylece gök adalar ilk kez çaplarına göre sıralandı.

Gök ada kümelerine en güzel örnek Samanyolu'nun da içinde yer aldığı, 30 kadar gök adadan oluşan Yerel Küme'dir.

Önceki
Önceki Konu:
Göğüs Kafesi
Sonraki
Sonraki Konu:
Gök Bilim

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Popüler Sayfalar: