Alm.See, Teich (m), Fr. Lac, étang (m), İng. Lake.

Karayla çevrili, oldukça derin ve geniş su alanı. Arâzi yapısı îtibârıyle akıntısı bulunan veya bulunmayan çukur yerlerde, zamanla su birikmiş ve göller teşekkül etmiştir. Göl çukurları, birbirine benzemeyen muhtelif olaylar netîcesinde ortaya çıkmıştır. Eski vâdi buzullarının aşındırdıkları yerlerde, kraterlerin ağızlarında, kalkerlerin geniş sahalar kapladıkları bölgelerde, tektonik olayların hazırlamış olduğu depresyonlarla suların toplanmasında, muhtelif setlerin vâdileri kapamasında göller meydana gelmiştir.

Genel bir bakışla, Türkiye’deki göllerin belli bölgelerde toplandığı ve geniş sahalar hâlinde göl bulunmadığı görülmektedir. Büyük göllerin azlığı da buna eklenince, Türkiye’nin göl husûsunda zengin olmadığı intibâını verir. Trakya, Kuzey Anadolu’nun büyük kısmı, Güneydoğu Anadolu, gölsüz bölgelerdir. Buna karşılık Marmara, Akdeniz bölgesinin batısı, İç ve Doğu Anadolu’da nisbeten büyük göller bulunmaktadır.Göllerin bâzıları yaz aylarında kuruduklarından muvakkat göl kategorisine girerler. Bunların sahaları dar, derinlikleri ise azdır.

Türkiye’deki göllerin genişliklerinde olduğu gibi, derinliklerinde de bâriz farklar vardır. En derin göller; Çıldır, Burdur, Van, Hazar, Sapanca ve İznik gölleri olup, derinlikleri 60 ilâ 130 m arasında değişmektedir. Derinliği az olanlar ise; Tuz, Akşehir, Apolyant ve Manyas gölleridir. Bunların derinlikleri 5 metreden azdır.

Türkiye göllerinden bâzıları denizlere akıntısı olmayan kapalı havzalar durumundadır. Umûmiyetle tuzludurlar. Bunlarda karbonatlar, klorürler veya sülfatlar mevcuttur. Van Gölünde sodyum karbonat, Tuz Gölünde sodyum klorür, Acı Gölde soydum klorür ve sülfat nisbetleri yüksektir.

Günümüzde su ihtiyacının büyük bölümü göllerden karşılanır. Göllerden sulama, taşıma, dinlenme, enerji üretimi, şehir ve sanâyi artıklarının giderilmesi gibi birbiriyle çelişkili gâyelerle kullanılır. Göllerden bilinçsizce faydalanma çevre kirliliğine sebeb olmaktadır.

Dünyânın Büyük Gölleri

Adı Yüzölçümü En Derin Denizden

(km2) Yeri (m) Yüksekliği

(m)

Hazar Denizi 423.300 768 -28

Superior Gölü 82.700 307 183

Aral Denizi 68.700 68 50

Victoria 68.100 85 1.135

Huran 59.820 229 177

Michigan 58.240 265 782

Tanganyika 31.900 1.435 782

Baykal 31.500 1.741 476

Türkiye’nin Büyük Gölleri

Adı Yüzölçümü Denizden Bulunduğu

(km2) Yüksekliği (m) Bölge

Van 3.713 1.646 Doğu Anadolu

Tuz (Koçhisar) 1.500 925 İç Anadolu

Beyşehir 656 1.121 Göller Bölgesi

Eğridir 468 916 Göller Bölgesi

Akşehir 353 958 İç Anadolu

İznik 298 85 Marmara

Burdur 200 845 Göller Bölgesi

Manyas 166 15 Marmara

Acıgöl 153 836 Göller Bölgesi

Ulubat 134 5 Marmara

Eber 126 967 İçbatı Anadolu

Çıldır 115 1.959 Doğu Anadolu

Erçek 98 1.803 Doğu Anadolu

Hazar 86 1.248 Doğu Anadolu

Amik 60 81 Akdeniz Bölgesi

Bafa 60 2 Ege Bölgesi

Türkiye’nin Baraj Gölleri

Adı Yüzölçümü (km2) Bulunduğu İl

Atatürk 817 Ş.Urfa

Keban 675 Elazığ

Hirfanlı 263 Kırşehir

Altınkaya 118 Samsun

Sarıyar 83,8 Ankara

Seyhan 67,8 Adana

Aslantaş 49 Adana

Demirköprü 47,7 Manisa