08/12/2009 20:17
İnsanların yerleşik düzene geçip tarım yapmaya ve arazileri kullanmaya başlaması özellikle de amaç dışı kullanımı ile ortaya çıkan, giderek telafisi mümkün olmayan doğa tahribatlarına yol açan, hatta zaman zaman sel baskınları ile önemli oranda can ve mal kayıplarına neden olan diğer bir erozyon türü ise hızlandırılmış erozyon olarak adlandırılmaktadır.

Hızlandırılmış erozyon nedeniyle toprak taşınmaları önce toprağın üst katmanlarında başlamakta ve bu yolla binlerce hatta milyonlarca yılda oluşmuş bulunan toprakların önce üst sonra da alt katmanları taşınarak, toprak profilleri giderek sığlaşmakta ve bitki yetiştirilmesine yarayan kısımlar zamanla yok edilmektedir. Toprağı kökleri ve gövdeleriyle yerinde tutan arazi örtüsünün (çayır, mera, orman vb.) ortadan kaldırılması, eğimli arazilerde eğime paralel olarak arazi işlenmesi, hatalı ve yanlış arazi kullanımı gibi ekolojik dengeyi bozan çeşitli faaliyetler, hızlandırılmış erozyonun ortaya çıkmasında etkili olan önemli olaylardır.

Genel olarak, toprağın belli bir oluşum süresi vardır ve bu oluşum hızı iklim, vejetasyon, topoğrafya, zaman vb. gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Buna bağlı olarak, 1cm kalınlığındaki bir toprak tabakasının yaklaşık 500 yılda oluşabildiği ve bitkisel üretim yapılabilecek bir tarla toprağının ise ortalama 20-50 bin yılda oluşabileceği bilinmektedir. Hızlandırılmış erozyonla kaybedilen toprak miktarı ise, toprak oluşum sürecinde çeşitli anakayaların ayrıştırılması ile oluşturulan toprak miktarından her zaman daha fazladır. Bu nedenle, hızlandırılmış erozyon sürecinin yaşandığı bölgelerde, toprak derinliğinin zamanla azalacağı ve bu alanlarda toprakların giderek yok olacağı açıktır. Topraksız bir ortamda da bitki yetiştirilmesi mümkün olmadığı gibi en ilkel mikro canlıların bile böyle alanlarda varlıklarını sürdürebilmeleri zordur.

Görüldüğü gibi, hızlandırılmış erozyon olayı yalnızca toprak kayıpları ile sınırlı olmayıp o toprak ortamında yetişebilen, gelişebilen ve yaşayabilen pek çok bitki türü ile toprak içerinde bulunan makro ve mikro canlıların da yok olmasına neden olmaktadır. Diğer bir ifadeyle, hızlandırılmış erozyon, aynı zamanda gen kaynaklarının ve biyolojik çeşitliliğin de yok olmasına, sonuçta çevre kavramı içinde yer alan bütün ekosistem dengelerinin bozulmasına neden olmaktadır.

Önceki
Önceki Konu:
Su Erozyonu
Sonraki
Sonraki Konu:
Doğal Erozyon

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu