Alm. Lobby, Vandelhalle, Fr. Couloir (m), Lobby, İng. Lobby. Amerika’da, eski parlamenterlerin, parlamento (Kongre) binâsında meydana getirdikleri grup. İngilizce olan lobby kelimesi, “hol, koridor, kulis” mânâlarına gelir. ABD’de Temsilciler meclisi ve Senato eski üyeleri, kongre koridorlarında dolaşırlar ve buralarda lobi adı verilen bir grup meydana getirirler. Bu gruplar resmî değildir. Amerika’da yaşayan azınlıklar vâsıtasıyla, dış devletlerin menfaatlerini temin etmeye çalışan lobiler de mevcuttur.

Lobicilik önceleri suç sayılmış ve yasak edilmişti. Fakat devlet bunlarla baş edemeyince 1946 târihli bir kânunla, belli şartlarla serbest bırakıldı. Buna göre, lobiler, hangi devlet adına çalıştıklarını, aldıkları yardımları, kimden aldıklarını bildirecekler ve fiş keseceklerdi. Bugün gelirleri milyarlarca doları bulan lobiler mevcuttur.

Amerika’da birçok önemli mesele ve konu parlamento koridorlarında lobiler tarafından halledilmektedir. Amerika’da bugün yürürlükte olan 1787 târihli Anayasa, başkanlık hükümeti sistemini kabul etmiştir. Bu sistemde yasama organı durumundaki kongre ile, yürütmeyi tek başına temsil eden Başkan, karşılıklı olarak son derece geniş yetkilere sâhiptir. Bu sistemde kongre, Başkana güvensizlik oyu verip düşüremeyeceği gibi, başkanın da, kongreyi feshederek, seçimlere gitmek yetkisi yoktur. Bu sebeple Amerika’daki sistemin işlemeyeceği, günün birinde donup kalacağı zannedilmiştir. Fakat lobi sistemi sâyesinde başkanlık rejimi işleyebilmiştir. Çünkü kongre ile Başkan arasında herhangi bir konuda ihtilaf çıkarsa, araya derhal lobi girmekte ve meseleyi hallederek aralarını bulmaktadır. Yâni her iki tarafı sulh edip asgarî müşterekte birleşmelerini sağlamaktadır. Lobi, Başkan ile kongre arasında köprü vazifesini görmektedir. Bunlar eski parlamenterler oldukları için siyasî sahada tecrübeleri oldukça fazla politikacılardır. Bu yüzden arabuluculuk faaliyetini çok iyi başarırlar.

Lobiler, bazan dış devletlerin menfaatlerini korumak için de kurulur ve faaliyette bulunur. Hattâ bunlar, “Rum lobisi”, “Ermeni lobisi”, “İsrail lobisi”gibi isimler alabilmektedirler. Bu lobiler belli gruplar ve devletlerin menfaatleri için çalışırlar. Meselâ Rum lobisi Yunanistan lehine, Amerika Kongresinden karar çıkmasını sağlamaya çalışırlar. Aynı lobi, diğer taraftan da Amerikan Kongresinde Türkiye aleyhine faaliyetlerde bulunurlar. Türkiye’ye yapılacak askerî ve ekonomik yardımları engellemeye ve mikdârını azaltmaya çalışırlar.

Çok önemli etkisi olan lobiler için “Üçüncü Meclis” tâbiri kullanılmaktadır. Yâni Temsilciler Meclisi ve Senatonun yanında üçüncü bir meclis olarak lobi gözükmektedir. Bâzıları da lobicilik için, “Koridor Parlamentasizmi” tâbirini kullanmaktadırlar. Bunlara “Kanun Simsarları” diyenler de vardır.

İlk zamanlar suç sayılan lobicilik, artık bir meslek hâline gelmiş ve eski parlamenterlerin inhisârından (tekelinden) çıkmıştır.