Alm. Morseealphabet (n), Fr. Alphabet (m) Morse, İng. Morse alphabet, Morse code. Harf, sayı ve noktalama işâretlerinin gönderilmesinde ve alınmasında kullanılan çizgi ve noktalardan ibâret olan alfabe şekli. 1840’ta Amerikalı Samuel F. B. Morse ve yardımcısı Alfred Vail tarafından elektrikli telgraf haberleşmesinde kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Başarılı olarak 1920’ye kadar kullanılmıştır. Daha sonra aynı maksatla değişik alfabeler de ortaya atılmıştır. İlk defâ ABD’de Baltimore ve Washington arasında 1844 Mayısında kullanılmış ve ilk iletilen mesaj, İncil’den yaratıcının büyüklüğünü bildiren bir cümle olmuştur.

1851’de Mors alfabesi standartlaştırılarak milletlerarası şekle getirilmiştir. Mors alfabesi özellikle, deniz ulaşımında, radyo, telgrafta, hareketli vâsıtaların haberleşmesinde ve ışıkla karşılıklı haberleşmede kullanılır. Ancak, uyduların uzak mesafeler için bile ses haberleşmesini mümkün kılması, alfabenin eski önemini zayıflatmıştır.

Morsf Alfabesi:

A · – T – nokta [·] · – · – · –

B – · · · U · · – virgül [,] – – · · – –

C – · – · V · · · – iki nokta ya da bölme işareti [:] – – – · · ·

D – · · W · – – soru işareti y da tekrarlama işareti ['] · · – – · ·

E · X – · · – kesme işareti ['] · – – – – ·

F · · – · Y – · – – birleştirme çizgisi ya da çıkarma işareti [–] – · · · · –

G – – · Z – – · · bölme çizgisi ya da bölme işareti [/] – · · – ·

H · · · Ë · · – · · sol parantez [(] – · – – ·

I · · sağ parantez [)] – · – – · –

J · – – – 1 · – – – tırnak işareti (sözcüklerden önce ve sonra) [“ ”] · – · · – ·

K – · – 2 · · – – – çift çizgi [=] – · · · –

L · – · · 3 · · · – – anlaşıldı · · · – ·

M – – 4 · · · · – hata · · · · · · · ·

N – · 5 · · · · · toplama işareti [+] · – · – ·

O – – – 6 – · · · · iletim çağrısı – · –

P · – – · 7 – – · · · bekleme · – · · ·

Q – – · – 8 – – – · · iş bitimi · · · – · –

R · – · 9 – – – – · (iletim) başlama işareti – · – · –

S · · · 0 – – – – – çapım işareti [x] – · · –

MORSE, Samuel Finley Breese;

Amerikan sanatkâr ve kâşifi. İyi bir ressam olup, ilmî araştırmalar da yapardı. Kendi ismiyle bilinen Mors alfabesinin bulucusudur. 27 Nisan 1791 senesinde Charlestown’de doğup, 1872’de New York’ta öldü.

On dokuz yaşında Yale Üniversitesinden mezun oldu. Londra’ya gidip döndükten sonra portre çizimi revaçta olduğu için ağırlığını portreye verdi. Eski Millet Meclisi (The Old House of Represantatives), Louvre Galerisi (The Gallery of The Louvre), Herkülün Sonu (The Dying Hercules) en meşhur tablolarıdır.

1826 senesinde Millî GüzelSanatlar Akademisinin kurulmasında rol oynadı ve ilk başkanı oldu. 1832 senesinde New York Üniversitesi Resim ve Heykel Bölümü Profesörlüğüne getirildi. Telgraf çalışmalarına başlayınca portre çizimine ara verdi.

Morse’un mekanik araştırmalara merakı genç yaşlarında başlamıştır. 1832 senesinde yaptığı okyanus seyâhatinde, Charles Thomas Jackson’un elektrikle ilgili son gelişmeleri anlatması üzerine, New York Üniversitesinde elektromanyetik konularında öğrendikleri konular, kafasında elektrikli telgraf fikrini doğurdu. Morse’un elektrikli telgrafı, bir elektrik devresinde bobinin bir kolu çekmesi ile rulo kâğıdı üzerine izler bırakması esasına dayanıyordu. Kısa ve uzun çekmeler, kısa ve uzun izler bırakıyordu. 1835 senesinde başlayan bu çalışmalarına destek bulmak için Avrupa devletlerine başvurularda bulundu. Ancak bir netice elde edemedi. Bunun üzerine arkadaşı Chamberlain’i İstanbul’a gönderdi. Onlar ilme ve ilim adamlarına fevkalade destek veren Osmanlı ülkesinden çok ümitliydiler. Nitekim Chamberlain İstanbul’da büyük bir ilgi ve destek gördü. Fakat elindeki âlet henüz pek ilkel bir vaziyetteydi. Bu sebeple âleti Viyana’da iyi bir işçilikle tekrar yapmak ve ondan sonra pâdişâha takdim etmek üzere geri döndü. Ancak Tuna Nehri yoluyla Viyana’ya hareket eden Chamberlain’in gemisi yolda batarak beş arkadaşı ile birlikte öldü. BöyleceOsmanlı Devletinde telgraf kurulması için yapılmak istenen birinci teşebbüs sonuçsuz kalırken, Sultan Abdülmecîd Han, bu yoldaki ilerlemeleri yakından tâkip etmeye devam etti. Nitekim, âlet üzerinde çalışan Morse’u tebrik ederek bir de murassâ nişan gönderdi. Bu konuda Morse:

“Sultan Abdülmecîd, bu nişanı ve tebrikiyle keşfimin değerini anlayan Avrupalı ilk büyük insan oldu.” demiştir.

Morse, ilk elektrikli telgraf denemesini 1844 senesinde Washington ile Baltimore arasına 65 kilometrelik bir hat çekimiyle yaptı. Osmanlı Devleti ilk defâ 1855 senesinde Kırım Savaşı esnâsında Morse telgraf sistemini kullanmıştır. (Bkz. Telgraf)