01/05/2014 18:00
Alm. Nylon (n), Fr. Nylon (m), İng. Nylon. Dikarboksilli asitlerle, diaminlerin polimerizasyonundan meydana gelen poliamitler, ilk sentetik iplik. Naylon, ilk olarak 1938 yılında yapılmış ve naylon çorap yapımında kullanılmıştır.

Bir naylon ipliği, paralel olarak sıralanmış çizgisel dev moleküllerden meydana gelir. Bu dev moleküllerin her biri, süper poliamitler grubundandır. Bir poliamit, bir diaminle bir diasidin reaksiyonundan üretilen uzun zincir yapıdaki bir polimerdir. Farklı amin ve asitlerden başlamakla farklı naylonlar elde edilir.

Üç ana tip naylon ipliği rakamlarla tanımlanmıştır. Naylon 66, ilk geliştirilen naylon olup, erime sıcaklığı ve gerilme direnci en yüksek olanıdır. Naylon 6, benzer olup daha yumuşaktır. Naylon 610, daha ağır bir malzeme olup, diş ve saç fırçalarında, balık ağlarında, cerrâhîde yara dikişlerinde vs. kullanılır. Naylon 610 suya karşı diğerlerinden daha dirençlidir. Bu üç naylon tipi şimdi başlıca, paraşütlerde ipek yerine, kumaş dokumalarında, ağların yapımında, kilimlerde, tül perdelerde, daktilo şeritlerinde, su ve hava geçirmeyen perde yapımında, tellerin yalıtılmasında, kimyâ sanâyiinde, filtrelerde kullanılmaktadır. Sert ve katı naylon, tarak ve yemek takımı gibi eşyâların üretiminde (toz malzemenin kalıplanmasıyla) kullanılmaktadır.

Üretim: Naylonların en tanınmışı olan naylon 66, adipik asitle hekza metilen diaminden elde edilir. Adipik asit HOOC-(CH2)4-COOH, hekzametilen diamin ise H2N-(CH2)6NH2 formülleriyle gösterilir. Çok sayıda adipik asit molekülü ile eşit sayıda hekzametilen diamin molekülü arasında su moleküllerinin peşpeşe ayrılmasıyla polimerleşmiş ürün meydana gelir. Polimerde...NH-(CH2)6-NH-CO-(CH2)4-CO... halkası devirli olarak tekrarlanır. Polimerleşme cihazından çıkan ham naylon, yongalar şeklinde kesilir. Naylon ısıtılınca ergir. Ergime işi argon atmosferinde yapılır. Çünkü havadan etkilenebilir.

Ergitilmiş naylon sıvı hâlde iken, ince deliklerden basınçla püskürtülür. Soğuyan naylon iplikleri katılaşır. Sonra bu iplikler soğukta çekilmek sûretiyle uzatılır. Böylece çok esnek ve sağlam iplikler elde edilir. Bu iplikler havaya ve organik maddeleri bozan etkenlere karşı çok dayanıklıdır. Ancak 230°C’ye doğru erir.

Naylon iplikçiklerinin kalınlığı denye (denier) ile ölçülür. Eğer 15 gram naylondan 9000 m, iplik çekilmişse bu iplik 15 denyedir. Böyle iplikler, kadın çorabı yapımında ipek yerine kullanılır. Üstelik naylon iplikler ipek ipliklerden daha esnek, daha sağlam, küçük canlılara ve kimyevî faktörlere karşı daha dayanıklıdır, daha az nem, yağ tutarlar, daha iyi boyanabilirler.

Naylonun ilkel maddeleri olan diamin ve diasitler mâden kömürü, hava, su ve petrol ilkel maddelerinden endüstride sentetik yollarla elde edilirler. Bu ilkel maddeler çok bol ve ucuz olduğu için, elde edilen son ürün naylon da ucuz olur.

Sonraki
Sonraki Konu:
İslamiyet

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu