08/12/2009 20:19
Padişah Abdülmecit'in kızı Seniha Sultan ile Damat Mahmut Celalettin Paşa'nın oğlu olan Prens Sabahattin 1877'de İstanbul' da doğdu. Özel öğrenim gördü. 1899'da II. Abdülhamit yönetimini eleştirdiği için gözden düşen babasıyla birlikte Fransa'ya gitti. Paris'te, siyasetbilimciler ve toplumbilimcilerle ilişki kurdu. Yurtdışında Abdülhamit'in baskıcı yönetimine karşı mücadele eden Türk aydınlarını bir araya getirmeye çalıştı; birinci (1902) ve ikinci (1907) Jön Türk kongrelerini topladı. Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti'ni kurdu. Terakki dergisini yayımlayarak özel girişimci1iği ve yerel yönetimi savunan görüşlerini açıkladı.

II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'a döndü, Osmanlı Ahrar Fırkası'nı kurdu (1908). Merkezi otoriteye karşı çıkan görüşleri, İttihat Terakki'nin yönetim anlayışıyla çeliştiğinden İttihatçılarla arası açıldı. Buna karşın görüşleri asker ve sivil aydın çevrelerde taraftar kazandı. İstanbul' da düzenlediği siyasal toplantılar sırasındaki konuşmaları nedeniyle bir süre tutuklandı. Baskılardan kurtulmak için gittiği Mısır' dan, I. Dünya Savaşı'nın sonunda döndü. Cumhuriyet döneminde 0smanoğulları ülkeden çıkarılınca (1924) önce Fransa'ya, daha sonra İsviçre'ye yerleşti. Ölümünden bir süre sonra kemikleri Türkiye'ye getirilerek Eyüp Mezarlığı'nda, babasının yanına gömüldü.

Prens Sabahattin, Ziya Gökalp'in Durkheim'dan etkilenerek öne sürdüğü toplumcu görüşe karşı, Le Play'in bireyci anlayışını savundu. Edmond Demoulins'in Anglo-Saksonların Üstünlüğü Neden İleri Geliyor adlı yapıtı, görüşlerinin temelini oluşturdu. Demoulins toplumları, zümrelerin hakim olduğu ve kişilerin önem kazandığı toplumlar olarak ikiye ayırıyordu. Bireylerin önem kazandığı toplumlarda, toplumsal zümreleşmenin, bireyin çevresinde oluştuğunu söylüyor, Anglosakson ülkeleri örnek vererek bu tür toplumların geliştiğini öne sürüyordu.

Prens Sabahattin, çeşitli tarihlerde yayımlanan yapıtlarında, Osmanlı Devleti'nin çöküşünü, bu görüşler doğrultusunda, zümrelerin egemen olduğu bir toplum olmasıyla açıkladı, merkezi otoriteye karşı ve bireysel girişimciliğe destek veren bir yaklaşımı savundu.

Toplumbilimci ve siyaset adamı Prens Sabahattin 30 Haziran' ... ... ... ... ..da İsviçre'nin Neucatel kentinde öldü.

- - - - - - - -

Farklı bir kaynaktan derlenen biyografisi:

Sosyolog ve siyaset adamı Prens Sabahattin 1877'de İstanbul'da doğdu. Padişah Abdülmecit'in kızı ve II.Abdümecid'in kardeşi Seniha Sultan ile Damat Mahmut Celaleddin Paşa'nın oğludur. Özel öğrenim gördü.

II.Abdülhamid'in yönetimini eleştirdiği için gözden düşen ve baskı altında tutulan Mahmut Celalettin Paşa, 1899 yılında Fransa'ya kaçarken çocukları Sabahattin'i ve Lütfullah'ı da birlikte götürmüştü. Sabahattin, Paris'te siyaset adamları ve toplumbilimciler çevresiyle ilişkiler kurdu. Abdülhamid'in saltanattan uzaklaştırılması, Meşrutiyet'in ilanı amacıyla yurt dışında mücadele sürdüren Türk aydınlarını bir araya getiren 1902'deki Birinci ve 1907'deki İkinci Jön Türk kongrelerini topladı. Teşebbüsi Şahsi ve Ademi Merkeziyet Cemiyeti'ni kurdu. 1906 yılında Terakki dergisini yayımlayarak, yönetimde ademi merkeziyet ve iktisatta telebbüsi şahsi ilkelerini savundu.

Topladığı kongrelerle meydana gelen hareketten yararlanarak Osmanlı Ahrar Fırkası'nı kurdu. İttihat ve Terakki yönetiminin sonra ermesinde ve Birinci Dünya savaşı yenilgisinden sonra yurda dönerek çalışmalarını sürdürdü. Sonraları Fransa'da, daha sonra İsviçre'de güç koşullar içinde yaşadı. 1948'de İsviçre'nin Nechautel kentinde öldü. Kemikleri Türkiye'ye getirilerek Eyüp mezarlığında babasının kabri yanına gömüldü.

Önceki
Önceki Konu:
Işıl Poyraz
Sonraki
Sonraki Konu:
Necmettin Sadak

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Popüler Sayfalar:
Son Ziyaretler: