Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra işgal edilen bölgelerde savunma amacıyla kurulan cemiyetler. Bu cemiyetler vatanın bütünlüğü yerine daha çok kendi yaşadıkları yerleri işgalden kurtarma ve savunma amacındaydılar. Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri olarak birbirinden bağımsız ve habersiz kurulmuşlardır.

Bu cemiyetlerin başlıcaları şunlardır;

Trakya-Paşaeli Cemiyeti

15 Aralık 1918'de Edirne'de kuruldu. Yunanlıların Trakya'da ilerlemelerini durdurmaya çalışmışlardı.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Merkezi İstanbul, şubeleri de Erzurum ve Elâzığ'daydı. Amaçları Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasını engellemekti. 23 Temmuz 1919'da Erzurum'da yapılan kongrede Mustafa Kemal, kongre başkanlığına seçilmişti. Kurtuluş Savaşı'nda çok önemli yeri olan bu kongre, ileride Erzurum Kongresi olarak anılacaktır.

İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti

Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İzmir'in Yunanlılara verileceği söylentileri üzerine kurulmuştur. İzmir'in işgalinden sonra İstanbul'a taşınan cemiyet, buradan Anadolu'ya silâh yolluyordu.

Redd-i İlhak (Bağlanmayı Kabul Etmeyenler) Cemiyeti

İzmir'de kurulan bir cemiyetti. Bu cemiyetin amacı İzmir'in Yunanlılara verilmesine karşı çıkmaktı.

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti

Merkezi Trabzon'daydı. Amacı Karadeniz kıyısında bulunan illerin yabancılara verilmesini önlemekti.

Kilikyalılar Cemiyeti

İstanbul'da kurulan bu cemiyetin amacı Kilikya (Çukurova) bölgesinin yabancılara verilmesini engellemekti.

Milli Kongre Cemiyeti

İstanbul'da kuruldu. Bu cemiyetin amacı Türkler hakkında yapılan yanlış propagandalara yayın yoluyla karşı çıkmaktı. Mücadelesini daha çok Ermenilere karşı yürütmüştü.

Bu cemiyetler önceleri yalnızca bulundukları bölgelerin savunmaları amacını taşıyorlardı. Daha sonra Mustafa Kemal, tüm bu cemiyetleri tek bir çatı altında topladı. Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını alan bu cemiyetlerin amacı artık bölgesel değil, tüm vatanın bütünlüğü ve bölünmezliğini korumak olacaktı.