08/12/2009 20:17
Yüz ölçümü 44 450 000 km2dir. Nüfusu 2000 yılı tahminlerine göre 3 milyar 700 milyon, nüfus yoğunluğu da kilometre kareye 74,7 kişidir. Asya'da, Çince (1 105 150 000 kişi), Hintçe (347 610 000 kişi), Bengali (180 230 000 kişi), Japonca (123 360 000 kişi) ve Pencap (89 210 000 kişi) en çok konuşulan dil gruplarıdır. Halkın çoğunluğu Hinduizm (721 113 000 kişi), Müslümanlık (668 298 000 kişi), Budizm (746 512 000 kişi), Hristiyanlık (300 383 000 kişi), Şinto ve Tao dinlerine inanır. Asya kıt'asının hemen hemen tamamı kuzey yarım kürede bulunur. Ural sıradağlarıyla Avrupa'dan ayrılır. Süveyş Kanalı Asya'yı Afrika'dan, Bering Boğazı da Amerika'dan ayırır. Kuzeyde Kuzey Buz Denizi, doğuda Büyük Okyanus, güneyde Hint Okyanusu, batıda Kızıl Deniz, Akdeniz ve Karadeniz ile çevrilidir. Asya'da okuma yazma oranı %65,5'tir.

Nüfusu en yoğun ülke Singapur (4324 kişi/km2), nüfus yoğunluğu en az olan ülke Moğolistan'dır (1,3 kişi/km2). Asya'nın en büyük kenti, Güney Kore'nin başkenti Seul'dur (10 612 577 kişi). Başlıca sıradağları, Himalayalar, Karanlık dağlar, Tanrı dağları, Altın dağları, Altaylar, Urallar, Hindikuş ve Zagros dağlarıdır. Bu dağların en yüksek noktaları, Everest (8846 m), K2 (8607 m), Kanchenjunga (8598 m), Lhotse I (8511 m) ve Makalu'dur (8481 m). Başlıca ırmakları, Yangtze (5500 km Asya'nın en uzun, dünyanın dördüncü uzun ırmağıdır.), Yenisey (kaynağı Büyük Yenisey ırmağı olarak kabul edildiğinde 4000 km, Selegna Irmağı olarak kabul edildiğinde 5500 km uzunluğundadır.), Obi (3680 km, İrtiş Irmağı'yla birlikte 5569 km), Sarı (4700 km), İrtiş (4441 km), Lena (4400 km), Amur (4352 km), Mekkong (4200 km), Brahmaputra (2900 km), İndus (2900 km), Fırat (2700 km), Amuderya (2539 km), Ganj (2506 km), Saluen (2415 km), Siriderya (2204 km), Irravadi (2090 km), Dicle (1900 km) ve Yamuna (1385 km). En büyük gölleri, Hazar Denizi (370 000 km2), Aral Gölü (41 000 km2), Baykal Gölü (31 494 km2), Balkaş Gölü (18 900 km2), Ölü Deniz (1020 km2)'dir. Asya'nın en geniş ovası, Ganj Ovası (600 000 km2), en büyük çölü Gobi (1 280 000 km2), en büyük adaları, Borneo ve Endonezya (736 000 km2)'dır.

Ortalama yükseklik bakımından en yüksek ana kara Asya'dır. En belirgin yükseltilere ana karanın iç bölgelerindeki dağ kütlelerinde rastlanır. Bunlar Himalaya ve Karakurum sıradağlarıdır. Bu sıradağlar yer yer birbirinden ayrılır. Tibet Ovası, Mançurya Ovası, Anadolu, İran plâtoları gibi geniş ovalar ve plâtolar da Asya kıt'asındadır. Bu dağların kuzeyinde Sibirya uzanır. Kuzeydeki Obi, Yenisey, Lena ırmakları yılın büyük bir bölümünde donar. İndus, Ganj, Brahmaputra akarsuları Hint Okyanusu'na, Yang Çe de Büyük Okyanus'a dökülür. Göller açısından zengin olan Asya'nın en büyük gölü Aral'dır. Asya kıt'asında çeşitli iklim tipleri görülür. Kuzeyde sert bir Sibirya iklimi, yalnızca Anadolu, Suriye ve Lübnan'ın kıyı kesimlerinde görülen yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi, Arabistan, Türkmenistan ve Gobi çöllerinde kurak çöl iklimi, Büyük Okyanus kıyılarında ılıman iklim, Güneydoğu bölgesinde muson yağmurlarının etkisiyle sıcak ve nemli bir iklim egemendir. Asya'nın üçte birinden fazlası bozkır ve çöllerle örtülüdür. Kuzeyde tundra ve taygalar, çöl ikliminin egemen olduğu bölgelerde kurakçıl bitkiler, muson ikliminin egemen olduğu bölgelerde de yaprak döken ağaçlı ormanlar ve sık karışık ormanlar görülür.

Doğal kaynakları, kömür (dünyadaki kömür yataklarının yarısından fazlası), petrol (dünya petrol rezervlerinin üçte ikisi), doğal gaz, demir, uranyum, nikel, manganez, molibden, tungsten, antimon, bakır, kurşun, çinko, kalay, cıva, alüminyum, altın, plâtin, kükürt ve sudur. Başlıca tarım ürünleri, güneyde ve doğuda pirinç, tropikal bölgelerde çay, iç kesimlerde pamuktur. Bunlardan başka kauçuk, Hindistan cevizi, şeker kamışı, ananas, tropikal meyveler (muz, ananas) ve sebze yetiştirilir. Gelişmiş sanayi dalları, madencilik, metalürji, dokuma, kerestecilik, balıkçılık, hayvancılık, el sanatları ve ilâçtır. Son yıllarda başta Uzak Doğu'da olmak üzere Asya'nın birçok ülkesinde turizm önemli bir gelir kaynağı olmuştur.

Önceki
Önceki Konu:
Asi Irmağı
Sonraki
Sonraki Konu:
Atatürk Barajı

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu