Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra parçalanan Osmanlı Devleti toprakları üzerinde, özellikle Anadolu'da başlayan işgaller sonucu, Türk halkının bağımsızlığı tehlikeye düşmüştü. Büyük kurtarıcı Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak başlattığı ulusal direniş, Amasya Genelgesi ile perçinlenmiş, Erzurum Kongresi ile iyiden iyiye şekillenmişti.

Amasya Genelgesi ile Sivas'ta milli bir kongre toplanması öngörülmüştü. Erzurum Kongresi'nden sonra kongreyle ilgili çalışmalar yapılıyordu. Bu arada, Fransızlar Sivas Kongresi'nin toplanmaması için bazı önlemler alıyordu. Fransız Binbaşı Brunot, kongrenin toplanması hâlinde Sivas valisi Reşit Paşaya şehrin işgal edileceğini söylemişti. Hatta Elâzığ valisi Ali Galip, kongreyi basmakla görevlendirilmişti. Tüm engellemelere karşın, Sivas Kongresi 4 Eylül 1919'da bugün lise olarak kullanılan binada toplandı. Bazı üyelerin itirazlarına rağmen yapılan seçimde, kongre başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi. Kongre ilk günlerinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilişkisi olup olmadığını tartıştı. Daha sonra manda sorunu gündeme geldi. Sivas Kongresi, ilk milli kongre niteliğinde olduğu için, kararlar da bu doğrultuda alınmıştı. Bu kongrede Erzurum Kongresi'nde alınan kararların tümü kabul edilmekle birlikte; yurtta düşman işgaline karşı ayrı ayrı bölgesel olarak çalışan tüm cemiyetlerin birleştirilmesi ve tek yönetim altına alınması kabul edildi. Sivas Kongresi ile yeni bir temsil heyeti oluşturuldu ve bu heyetin başına Mustafa Kemal getirildi.

Sivas Kongresi Kararları

· Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür; parçalanamaz.

· Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet topyekün kendisini savunacak ve direnecektir.

· İstanbul hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır.

· Kuva-yi Milliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hâkim kılmak temel esastır.

· Manda ve himaye kabul olunamaz.

· Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan'ın derhâl toplanması mecburidir.

Aynı amaçla, milli vicdandan doğan cemiyetler, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında genel bir teşkilât olarak birleştirilmiştir. Genel teşkilâtı idare ve alınan kararları yürütmek için kongre tarafından temsil heyeti seçilmiştir.

İLGİLİ KONULAR

Kurtuluş Savaşı