eski Sovyet Sosyalist Cumhûriyetler Birliği’nin kurucularından biri. 1879-1940 yılları arasında yaşamıştır. Varlıklı bir Yahûdî çiftçinin oğlu olup, asıl ismi Lev Davidovich Bronstein’dir. 1898’de devrimci hareketlere karıştığı için tevkif edilerek Sibirya’ya sürüldü. Orada, Marxist oldu ve Sosyal Demokratik Partisine katıldı. 1902’de sahte pasaport ve Trotsky ismiyle İsviçre’ye kaçtı. 1903’te Sosyal Demokratik Partisinin parçalanması sırasında Lenin’in merkezî idâresine, muhtemel diktatörlüğüne karşı durarak Menşevik grubuna katıldı. 1905 ihtilâli sırasında Rusya’ya döndü. Daha sonra Petrograd ve şimdiki ismi Leningrad olan St. Petersburg’da nüfuzlu bir kişi oldu. Sibirya’ya sürüldüyse de tekrar Rusya dışına kaçtı. 1917’ye kadar Menşevik (Lenine karşı azınlık) kaldı. “Devamlı ihtilâl”e inanmaktaydı. Bu şekilde orta sınıfla, çalışan sınıfın birleşeceğini kabul etmekteydi. Bu tür fikirlerle Trotsky, Bolşeviklere 1917 ihtilâlinin ana programını hazırladı.

Mart 1917’de Çar devrildiğinde Newyork’tan Rusya’ya dönen Trotsky, Bolşevik Partisine katılarak Lenin’in baş yardımcısı oldu. Yeni kurulan hükümette dışişlerinde, daha sonra savaş işlerinde görevlendirildi. Kızıl Ordunun tesirli, disiplinli bir kuvvet olması için çalıştı. 1918-1920 arasındaki bütün harekâtlarda tesirli oldu. Askerî ve ekonomik işlerde merkezî olunması gerektiğini savunmaktaydı.

Her ne kadar kendisine Lenin’in halefi gözüyle bakıldıysa da, 1921’de Trotsky’nin yıldızı sönmeye başladı. 1922’de Lenin hastalandı. Politbürodaki diğer üyeler onu yıpratmaya, taraftarlarıysa başarısız bir şekilde desteklemeye başladı. 1924’te kendisi, Lenin’in doktrinlerinden bir bozuk Menşevik sapması olan “Trotskyizm”le suçlandı. 1925’te savaş komiseri görevinden alındı.

Devamlı olarak önceki mevkisini tekrar kazanmaya çalıştıysa da taraftarlarıyla berâber 1926’da Politbüro’dan, 1927’de Komünist Partisinden atıldı. 1928’de sürgüne gönderildi.

1929’da Rusya’dan sınırdışı edilen Trotsky, 1933’e kadar Türkiye’de yaşadı, sonra Fransa’ya geçti. Sovyetlerde ve dışındaki Komünist Partilerde Stalin’e karşı fikirleri körükleyen Trotsky, Rusya’nın tesiriyle Fransa’dan ve daha sonra Norveç’ten sınırdışı edildi. 1936’da Mexico City’ye yerleşti. Bu arada Sovyet hükümeti karşı devrim yapma iddiasıyla Trotsky’nin taraftarlarını mahkeme ederek, pekçoğunu ölüme mahkûm etti.

1940’da Trotsky bir İspanyalı komünist ajan tarafından bıçaklanarak öldürüldü.