(1441 Herât - 1501 Herât) Türk dilinin en büyük şairlerinden biri. Küçük yaşta, kendisi de şair olan Babür'ün hizmetine girdi. Babür, daha o dönemlerde hem Türkçe hem Farsça şiirler yazan Nevai'nin şiirlerini beğenirdi. Babür ölünce Ali Şir Nevai bir süre Semerkant'ta yaşadı. Burada birçok şairle tanıştı. Hüseyin Baykara, Herât'ı ele geçirerek Horasan'a hükmetmeye başlayınca Ali Şir Nevai onun yanına gitti. Hüseyin Baykara onu mühürdar yaptı. Bu arada Farsça ve Türkçe şiirler yazmayı sürdürüyordu. Art arda Lisanü't-Tayr, Muhakematü'l Lügateyn, Siraâcü'l-Müslümin ve Mahbubü'l Kulüb adlı eserlerini yazdı.

Hüseyin Baykara'nın yanında 32 yıl görev yapan Nevai, 1501 yılında Esterâbat seferinden dönen Baykara'yı karşılarken kalp krizinden öldü. Ali Şir Nevai, engin kültürü nedeniyle, halk arasında çok sevilen bir insandı. Ölümü tüm İslâm âleminde büyük üzüntü yarattı ve o güne değin benzeri görülmemiş bir cenaze töreniyle gömüldü.

Ali Şir Nevai'nin Türk diline en büyük katkısı, Muhakematü'l Lügateyn adlı yapıtıdır. On binlerce beyitlik Türkçe divanının yanı sıra 12 bin beyitlik Farsça bir divan da yazmıştır. Döneminin tarihsel olaylarını, destanlarını, siyasi ve toplumsal yaşamını betimleyen eserleri de bulunan Ali Şir Nevai; müzik, resim, mimarlık ve hat sanatıyla da ilgilenmiş; minyatür sanatının gelişmesinde de önemli rol oynamıştır.

Gazel

Bahar boldu vü gül meyli kalmadı gönlüm

Açıldı gonce vü likin açılmadı gönlüm

Yüzün hayali bile vâlih irdi andak kim

Bahar kelken ü kitkenni bilmedi gönlüm

Yüzün nezâresi de mahv ü mest idi ya'ni

Ki gül çağıda zamâni ayılmadı gönlüm

Nevai gonce tilep könlüm ağzın etti heves

Eğerçi tapmadı likin yanılmadı gönlüm

(Ali Şir Nevai)