Alm. Wellrad, Fr. Treuil, poulie, İng. Spinning wheel. Ağır yükleri kolayca kaldırabilmek maksadıyla kullanılan âlet. Çok eski zamandan beri bilinen çıkrık, özellikle kuyulardan su çekmek ve ağır yükleri kaldırmak için kullanıldığı gibi, günümüzde de değişik maksatlarla pekçok yerde kullanılmaktadır.

Prensip olarak; dönme eksenleri aynı, yarıçapları farklı olan iki silindirden meydana gelir. Kaldırılacak olan yük, küçük silindire sarılı olan ipin ucuna asılır. Büyük silindire sarılı bir başka ipin ucuna da F kuvveti tatbik edilir. Büyük silindir, kol veya motor ile de döndürülebilir.

Büyük silindirin yarıçapı a, küçük silindirin yarıçapı b ve kaldırılacak yükün ağırlığı G ise, çıkrığın dengede kalabilmesi için gerekli kuvvet F= (b/a).G’dir. Kuvvet kazancı ise; a/b=G/F’dir.

Zamânımızda kullanma sahalarına ve yapılış şekillerine göre isimlendirilen çeşitli çıkrıklar mevcuttur.