Bitki ve hayvanların yaşam süreçlerine karışan her besin maddesi (özellikle karbon, oksijen, azot, fosfat ve hidrojen) canlılarla toprak, su ve hava arasında çeşitli değişim yollarına sahiptir. Buna besin maddesi döngüsü ya da besin maddesi dolaşımı denmektedir.