08/12/2009 20:17
Ana Tanrıça yontuculukları Geç Neolitik Çağ'daki bezemelerine göre tek düze ve daha az yaratıcı görünümündedir. Ana Tanrıça'nın bir çocuk yada hayvanlarla birlikte gösterildiği figürinler tümüyle son bulmuştur. Hayvan biçimli kapların yapımı sürmektedir. Çanak çömlekler çok renkli ve tek renkli olmak üzere iki büyük kümeye ayrılır. Biçimleri açısından birbirlerinden farklı olmayan bu iki türden ilk gruptakiler, iyi açkılı açık renk zemine koyu kırmızı yada kahverengi bezemeleriyle yalnızca Anadolu'nun değil, tüm Yakın Doğu ve Ege Dünyasının en özgün çanak çömlekleri arasındadır. Maden prototipleri anımsatan kapların motiflerinde biri geometrik ötekiyse fantastik olmak üzere asal iki stil söz konusudur. İlk kez Kuruçay'ın Geç Neolitik tabakalarında ortaya çıkan bu türde bezeme anlayışı Göller bölgesine özgüdür.

Doğu Anadolu'nun güney uçlarını etkisi altına almış Halaf kültürü mimarlığı tholos denen yapılarıyla dikkat çekicidir. Bu türde yapılar kubbeli yuvarlak bir ana mekan ile yanda üzeri semerdanlı, bir yada birkaç gözlü dikdörtgen bir çıkıntıdan oluşur. Yuvarlak planlı ana odada ekmek fırınları ve ocaklara yer verilmişti; yandaki dikdörtgen planlı mekanlar ise depo-silo olarak kullanılmıştı. Torosların kuzeyinde görülemeyen ve günümüz Harran evlerini anımsatan bu türde yapılara Güneydoğu Anadolu'da, Siverek yakınlarındaki Çavi Tarlası ve Nevali Çori'nin geç tabakaları ile Gaziantep'in Nizip ilçesi yakınındaki Turluhöyük, Kargamış yakınındaki Yunus, Şanlıurfa yakınlarındaki Kurbanhöyük ve Diyarbakır'ın Ergani ilçesi yakınlarındaki Grikihaciyan'da rastlanmıştır.

Başlangıçtan sonuna değin büyük bir homojenlik gösteren bu kültürünün en dikkat çekici yanı çömlekçilikte karşılaşılan gelişmiş bir teknikle çok renkli bezeme anlayışıdır. Halaf boyılalıları üç ana evreye ayrılmaktadır: Erken evrede kayısı renkte zemin üzerine kırmızı yaz da siyah boyayla bezenmiş ve son derece parlak bir dış görünüme sahiptirler. Bezemeler arasında başta boğa kafası olmak üzere, hayvan ve insanları içeren türlü natüralist motifler egemendir. Orta evrede krem renkte bir astarla birlikte dışa çekik ağız kenarlı ve gayet keskin profilli gelişmiş biçimler ortaya çıkar. çok yaygın olan boğa başı motifleri bir yana, natüralist bezeme yerini tekstil desenlerini anımsatan çok daha stilize motiflere bırakır. Geç evrede ise göbeğinde rozet ve malta haçı motifleri bulunan büyük ve çok renkli tabaklar dikkat çekicidir.

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Son Ziyaretler: