08/12/2009 20:17
750-1258 yılları arasında İslâm dünyasının büyük bir bölümüne egemen olmuş hanedanlık.

Abbasi devleti, Ebu Müslim Horasan isyanıyla yıkılan Emevi devletinin yerine kuruldu. Bu devlete Abbasi denilmesinin nedeni, Hz. Muhammed'in amcası Hz. Abbas'ın neslinden gelenlerce kurulmuş olmasıdır.

Ebul Abbas Abdullah tarafından kuruldu. Bu dönemde, Çinlilerle yapılan Talas Savaşı (751) sırasında Türklerden yardım almaları ve bu yolla doğan kültürler arası etkileşim, daha sonra Türklerin kitleler hâlinde Müslüman olmalarında önemli rol oynadı. Emevi devletinin yıkılmasının ardından, Endülüs Emevi devleti, bağımsızlığını ilân etti. Ebul Abbas'tan sonra yerine oğlu Mansur geçti. Bu dönemde Bağdat kuruldu. İlk kez Yunan ve Helenistik dönem eserleri bu dönemde tercüme edilmeye başlandı. Vezirlik makamı oluşturuldu ve ilk vezirler İranlı olduğundan Abbasi uygarlığına İran kültürü egemen oldu.Abbasilerin en ünlü hükümdarı Harun Reşit'ti. Reşit döneminde özellikle kültür ve sanat alanında önemli gelişmeler yaşandı. Bizans sınırına Avasım denilen yerleşmeler kurdu. Avasım yerleşmeleri, Bizans'tan gelebilecek bir saldırıyı ilk aşamada durdurmak amacıyla Anadolu'da kurulmuş tampon yerleşmelerdi. Daha sonra Türkler Müslüman olunca bu kentlere yerleştiler.

Harun Reşit'ten sonra yerine oğulları Emin (809-813) ve Memun (813-833) geçti. Bu dönemde de bilime ve felsefeye önem verildi. Başka dilden tercüme çalışmaları Memun döneminde hız kazandı. Türkler ilk defa onun döneminde devlet hizmetlerinde görev aldılar. Daha sonra Mutasım (833-842) dönemi başladı ve Türkler en çok bu dönemde önem kazandı.

847 yılından sonra devletin doğusunda ve batısında, halifeye bağlı devletçikler ortaya çıktı. Bunlar, devletin zayıflamasından yararlanarak bağımsız davranmaya başladılar. Bunların en önemlisi Büveyhilerdi (945-1055). Büveyhiler, Türklerin Abbasi devleti içindeki etkisine son vermiş, halife seçiminde önemli rol oynamaya başlamışlardı. Bu olay, Abbasi devletini iyice zayıflattı ve yıkılmasını kolaylaştırdı. Dönemin Abbasi Halifesi, Selçuklulardan yardım istedi. 1055 yılında Tuğrul Bey Bağdat'a girerek Büveyhilerin etkisine son verdi. Böylece Büyük Selçuklular İslâm dünyasının koruyuculuğunu üstlenmiş oldu.

1258 yılında Hulâgu Han liderliğindeki Moğollar Bağdat'a girerek Abbasi devletine son verdi. Son Abbasi halifesi Zahir'in oğlu Ahmet, Mısır'a kaçarak Memlüklere sığındı. Böylece halifelik Memlüklerin himayesine girdi.

Önceki
Önceki Konu:
Açelya
Sonraki
Sonraki Konu:
Abdest

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu