Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Beyin babası. Ertuğrul Gazi, Oğuzların Kayı boyundan Süleyman Şahın oğludur. Ertuğrul Gazinin ataları, Anadolu'ya yapılan akınlar sırasında Büyük Selçuklu Devleti sultanı Tuğrul Bey ve Alp Arslan'ın komutanlarının önderliğinde Anadolu'ya yapılan seferlere katıldılar ve Ahlat'a yerleştiler. Ahlat'ın Eyyübi Devleti'nin eline geçmesinden sonra, Mardin yöresine yerleşen Kayılar, Moğolların Mardin ve çevresini yağmalamasından sonra, bu bölgeden ayrılarak Anadolu içlerine doğru ilerlediler.

Kayılar da batıya göç ederek önce Erzurum yakınlarındaki Pasinler Ovası'na yerleşti. Kayıların Pasinler'e gelmesinden kısa bir süre sonra artan Moğol akınları nedeniyle Orta Anadolu'ya göç edildi. Bu sırada Kayı boyunun başında Ertuğrul Gazi vardı. Moğol saldırılarının bu bölgede de hissedilmesinden sonra Ertuğrul Gazi, kardeşi Dündar Bey ile birlikte batıya doğru hareket etti. Sivas yakınlarına gelip konakladığında burada Anadolu Selçuklu Devleti ordusuyla Moğolların savaştığını ve Anadolu Selçuklu ordusunun bozulmak üzere olduğunu gördü. Ertuğrul Gazi, Selçuklu ordusuna yardım edince savaşın seyri değişti ve savaşı Selçuklular kazandı. Anadolu Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykübad, Ertuğrul Gaziye, savaştaki yardımlarından dolayı Karacadağ ve çevresini verdi.

Ertuğrul Gazi bir süre Karacadağ'da kaldıktan sonra, Bizans İmparatorluğu sınırlarına kadar gelerek Karacahisar'ı ele geçirdi. Sonra da Söğüt üzerine yürüdü ve burayı fethetti. Söğüt'ü yurt olarak tutan Ertuğrul Gazi, Bizans sınırlarına saldırılar düzenlediği gibi dostluk ilişkileri de geliştirdi. Söğüt'e yerleşen Kayı boyu her geçen gün biraz daha kuvvetlenerek büyüdü. Oldukça yaşlanan Ertuğrul Gazi yönetimi kardeşleriyle oğlu Osman'a bıraktı. Bundan kısa bir süre sonra da doksan yaşında öldü.