Ses, genel anlamıyla kulağın duyabildiği titreşimdir. Dil bilgisi açısından ses, insanlar arasında anlaşma aracı olarak kullanılan insan sesidir.

Ses bilgisi, bir dilin seslerini boğumlanma noktaları, boğumlanma özellikleri ve benzeri bakımlardan inceleyen dil biliminin bir koludur. "Fonetik" sözcüğüyle eş anlamlıdır.

Sesler, akciğerlerden gelen havanın gırtlaktaki kirişlere çarpıp onları titretmesiyle oluşur. Gırtlaktaki dört ince kirişten yalnızca ikisi seslenmeye yarar. İnsan, ses çıkarma isteği duyunca bu iki ses kirişi birbirine yaklaşarak gerilir.

Akciğerlerimizden çıkan hava, isteğimize göre bu kirişlerde ince, kalın, tatlı, yumuşak, sevecen... vb. olarak şekillenir. Kirişlerde perdelenen (şekillenen) sesler, ağzımızda bulunan organların gerekli hareketleriyle (açılıp kapanma, yaklaşıp uzaklaşma, gerilip çözülme) boğumlanır ve konuşma sesi biçimine girer. İnsan sesiyle hayvan sesi arasındaki fark, insan sesinin boğumlu olmasıdır.

İnsan gırtlağının çıkarabildiği seslerin sayısı binleri bulmaktadır. Bunlardan bazıları konuşmaya yaramaktadır. Harfler, konuşmaya yarayan seslerin şekillerle ifade edilmesiyle ortaya çıkmıştır.

İLGİLİ KONULAR

Sesler ve Harfler